سلام
در لینک زیر 50 سوال نکته دار و تفهیمی فصل اول دستگاه ایمنی رو براتون آماده کردم تا ازش استفاده کنید:
برای مشاهده بودجه بندی سوالات زیست شناسی در کنکور های سراسری سال های قبل روی لینک زیر کلیک کنید.
درس زیست شناسی در آزمون رشته تجربی به خاطر دارا بودن ضریب بالادر کنکور
سراسری از اهمیت ویژه ای برخوردار است وبه خاطر تأثیر مهمی که این درس در
کنکور دارد، معمولاً دانش آموزان این درس را خیلی خوب مطالعه می کنند.
در کنکور سراسری تعداد سوالات این درس 50ومدت پاسخگویی 36دقیقه می باشد.
دراین درس 54تا56 درصد سوالات کنکور ازدروس پایه و 44تا46 درصد ازدروس پیش
دانشگاهی می باشد.
زیست شناسی با ضریب 12 بالاترین ضریب را در میان دروس گروه آموزشی علوم
تجربی دارا است واین نشان از اهمیت ویژه این درس در بین دانش آموزان این
رشته می باشد.
شواهد نشان می دهند که فقط ۷ درصد از دانش آموزان تست های زیست شناسی را
بالای۵۰ درصد می زنند. از دو جنبه می توان به این مشکل نگاه کرد؛ اول آن که
دانش آموزان سواد کافی نداشته باشند. اما این دلیل چندان قابل استناد
نیست. نکته دوم و عامل اصلی ضعف داشتن در پاسخگویی به تست های زیست شناسی،
عدم درک سؤالات و عجله در پاسخ دادن است. هر سؤال نکات کلیدی دارد که با
خوب فهمیدن سؤال قابل دستیابی است.
برای هر سؤال زیست شناسی ۴۵ ثانیه زمان وجود دارد. از این زمان می توان ۱۵
ثانیه را به خوب خواندن سؤال، ۱۵ ثانیه را به خواندن گزینه ها و ۱۵ ثانیه
را به پاسخ دادن و پر کردن پاسخنامه اختصاص داد. البته بیان این نکته صرفاً
برای ایجاد یک الگو و تصویر ذهنی است، نه این که واقعاً برای هر تست زمان
بگیرید! در تست های زیست شناسی، دقت به روی درک و فهم متن سؤالات اهمیت
بیشتری دارد.
آنچه در درس زیستشناسی اهمیت فوقالعادهای پیدا میکند چگونه خواندن این
درس و پی بردن به نکات، مفاهیم ومطالب در کتاب درسی میباشد.
کتاب درسی منبع اول و آخر طرح سوال در کنکور میباشد نکته ی مهمی که در
هنگام مطالعه ی این درس باید به آن توجه داشت مرور است . این درس ، درسی
نیست که با یک بار خواندن توانست در آن درصد بالایی کسب کرد بنابراین
مرورهای متوالی ومفهومی خواندن این درس باید در اولویت برنامه ها قرار
داده شود.
علت اینکه دانش آموزان این درس را بیش از دروس دیگر می خوانند ولی موفقیتی
هم ردیف با زحمات خود کسب نمی کنند این است که : دانشآموز مطالب را رو
بنایی و سطحی خوانده و هرگز به عمق مفاهیم مطرح شده فکر نکرده بنابراین
قادر به ارتباط دادن مسایل مختلف کتابها با هم نبوده و لذا نمیتواند پاسخ
صحیح را انتخاب کند. به همین منظور باید نکات خاصی را در زمینه خوب خواندن
کتاب و ارتباط دادن مطالب درسی کتابهای مختلف زیست با هم مدنظر قرار
دهد.
زیست شناسی و آزمایشگاه 1در کنکور، درحدود 13 تا 15 سؤال را به خود اختصاص
میدهد،
زیست شناسی و آزمایشگاه 2حدود 17 تا 20 سؤال را معمولاً در آزمون سراسری به
خود اختصاص میدهد.یکی از فصل های مهم این کتاب فصل 8 (ژنتیک) می باشد که
هرساله تعدادی از سوالات کنکور را شامل می شود وبرای بعضی از دانش آموزان
همچون کابوسی می ماند .در صورتی که با دقیق ومفهومی خواندن ووقت گذاری برای
آن می توان براحتی آن را یادگرفت وبر آن تسلط کافی یافت.
کتاب زیستشناسی سال سوم در سالهای اخیر بارمبندی حدود 40-35 درصدی در
کنکور دارد که نشان از اهمیت بالای این کتاب در کنکور دارد.
از فصل های مهم این کتاب فصل 4 است که حدود 8 تست کنکور را شامل می شود .
در این درس توجه به اشکال ونمودارها بسیار مهم است که نباید مورد بی توجهی
قرار بگیرد.
دانش آموزانی که خواهان یکی از رشته های خوب رشته ی علوم تجربی مانند پزشکی
، دندانپزشکی ، داروسازی و... هستند، باید در این درس درصدی بالاتر از
80-85 درصد(در مناطق 1و2 ) ودرصدی بالاتراز 70درصد(در منطقه 3) را کسب
کنند.
این درس ، درسی نیست که با یک بار خواندن بتوانید در آن درصد بالایی کسب
کنید بنابراین مرورهای متوالی از این درس را در برنامه ی خود قرار دهید.
برای کسب یک رتبه ی زیر 1000 مطالعه ی مستمر و حداقل روزانه 2 ساعت الزامی
به نظر می رسد.
در هنگام مطالعه ی این درس ، کتاب درسی به عنوان بهترین مرجع مطالعه می
باشد، منظور از مرور های متوالی و مطالعه ی مستمر، خواندن طوطی وار مطالب و
تنها حفظ کردن آن ها نمی باشد، شما باید برای یادگیری عمیق مطالب از شیوه
های صحیح مطالعه استفاده کنید. دقت کنیدکه شیوه ی مطالعه و یاد گرفتن از
خود مطالعه مهم تر می باشد. استفاده از روش پس ختام می تواند خیلی مؤثر
باشد، مطالعه ی اجمالی اوّلیه در شکل گیری یک ذهنیت کلی به شما کمک می کند.
در هنگام مطالعه از هیچ قسمت کتاب غافل نشوید و مطالب آن را خط به خط و با
دقت بخوانید و زیر مطالب مهم آن خط بکشید (یا این کار را با ماژیک علامت
زن انجام دهید.) به نمودارها و شکل ها دقت کافی داشته باشید. از حاشیه
نویسی در این درس استفاده کنید و همچنین از مطالب خوانده شده ، خلاصه نویسی
به عمل آورید و مطالب خلاصه شده را به صورت نمودار درآورید و آنها را دسته
بندی کنید. برای حفظ مطالب آن از بحث یادیارها که در فصل دوم مطرح شده
استفاده کنید و با خلاقیت ، مطالب را در قالب نمودارها و یادیارها و... فرا
بگیرید. اگر در موسسه های آزمایشی کنکور شرکت می کنید حتما بعد از بررسی
سوالات نکته های هر تست را در حاشیه درس مربوطه یا در دفتر نکته برداری
یادداشت نمایید.
در هنگام مطالعه ی فصل های جدید، مطالب فصل قبل مرور نمایید تا آنها را
فراموش نکنید و بازهم تکرار می کنم : «این درس را چندین بار به طور جدی و
فعال مرور کنید.»
با توجه به تغییرات کتاب های زیست شناسی نسبت به سال های گذشته ، دیگر نمی
توان به کتاب زیست پایه ی خاصی (مثلاً پیش دانشگاهی) اهمیت بیش تر دارد.
اولاً مطالب کتاب های زیست بسیار به هم پیوسته می باشند و برای یادگیری
مطالب لازم است تمامی کتاب های زیست را (دوم، سوم، پیش دانشگاهی) به دقت
مطالعه کرد و ثانیاً برخلاف سال های گذشته دیگر سهم پایه ی خاصی در پرسش
های کنکور بیش تر از پایه ی دیگر نیست و می توان گفت تقریباً تعداد پرسش
های برابری از هر سه پایه مطرح می شود.
در این درس بررسی تست های سال های قبل کنکور سراسری و دانشگاه آزاد بسیار
مهم است . تقریباً نیمی از پرسش ها در این درس در سال های قبل به نحوی آمده
است . (مثلاً به صورت پرسش های مشابه ) که این امر خود اهمیت مرور و بررسی
تست های سال های اخیر آزمون سراسری را در این درس نشان می دهد.
شیوه ی تست زنی زیست شناسی
مطمئن باشید هیچ شیوهی تستزنی که مختص درس
زیستشناسی باشد وجود ندارد.
در صورتی که روشهای "عجیب" تستزنی (که ادعا میکنند بدون مطالعه و تنها با استفاده از روابط بین گزینهها و برخی تکنیکها میتوان به 30 تا 40 درصد سوالات پاسخ صحیح داد) را یاد گرفتهاید،حتما تمامی آن ها را فر اموش کنید،چون این روش ها از لحاظ علمی،تنها به احتمال یک چهارم می توانند گزینه صحیح را انتخاب کنند.
البته روشهایی که بهصورت عمومی برای تستزنی مطرح میشوند در زیستشناسی نیز کاربرد دارند. (مهارت تستزنی)
با توجه به اینکه سوالات کنکور زیستشناسی دقیقاً از متون و تمرینهای کتابهای درسی طرح میشوند، برای پاسخگویی به سوالات تنها نیاز به مطالعهی صحیح و یادگیری عمیق و مفهومی مطالب دارید.
شما باید با تمرین تستزنی آخر هر جلسه علاوه بر مرور مطالب، نقاط ضعف و قوت خود را در موضوعات مختلف درس زیستشناسی (شجرهنامهها، ژنتیک جمعیت، گیاهی و.....) مشخص کنید تا بر اساس آن پاسخگویی کنید. مثلاً اگر در سوالات شجرهنامه ضعیف هستید و وقت زیادی را صرف پاسخگویی به آنها میکنید در جلسهی امتحان، کنار سوالات شجرهنامه علامتگذاری کرده و آنها را در انتها و بعد از دیگر سوالات پاسخگویی کنید.
عنوانبندی مفهومی هر سه پایه
مولکولهای زیستی
سفری به درون سلول
سازمانبندی سلول
1) سلولی مادهی وراثتی
چرخهی سلولی میتوز ومیوز
ژنتیک و خاستگاه آن
ژنتیک جمعیت
2) ژنتیک بیوتکنولوژی
پروتئینسازی
پیدایش حیات
3) تکامل تغییر گونهها
پویایی جمعیت
ردهبندی جانوران
تولیدمثل در جانوران
رفتارشناسی
گوارش
تبادل گازها
4) جانوری دفع مواد
حرکت
ایمنی
اعصاب
حواس
هورمونها
رشد و نمو گیاه
5) گیاهی تولیدمثل گیاهان
شارش انرژی
میکروب
ویروس
6) other آغازیان
قارچ
برای هر عنوان یک ساعت مطالعه در طول هفته اختصاص بدهید، برای عنوان 4 (جانوری) 2 ساعت مطالعه در طول هفته در نظر بگیرید. ( یا ساعت مطالعه در نظر بگیرید). عنوان 4 را نیز به دو عنوان دیگر مثل بهداشت و جانور یا..... تقسیم کنید و برای هر کدام یک نمونهی خلاصهبرداری بهصورت شکل، نمودار و..... از فصل پروتئینسازی.
نمونهی خلاصهبرداری از فصل پروتئینسازی:
(خلاصهبرداری شما میتواند کاملاً متفاوت باشد. مهم این است که مطالبی را که آموختهاید با کمک ذهن و خلاقیت خودتان بازنویسی کنید).
نمونهی خلاصهبرداری از فصل پروتئینسازی:
(خلاصهبرداری شما میتواند کاملاً متفاوت باشد. مهم این است که مطالبی را که آموختهاید با کمک ذهن و خلاقیت خودتان بازنویسی کنید).
فصل 5 مواد وراثتی
1- عامل اصلی بیماری سینه پهلو نوعی باکتری است به نام استرپتو کوکوس نومونیا (استرپتو یعنی ساختار های رشته مانند بوجود می آورند و کوکوس هم به معنای آن است که این باکتری کروی شکل است)
2- باکتری ها از نظر شکل دیواره سلولی در سه گروه قرار می گیرند: کوکوس ها که کروی هستند ، باسیل ها که میله ای هستند ، اسپریل ها که مارپیچی هستند.
3- باکتری استرپتو کوکوس نومونیا (سویه کپسول دار) کپسولی از جنس پلی ساکارید دارد که باعث حفاظت باکتری در برابر دستگاه دفاعی بدن می شود و بیماری زا است در حالی که باکتری بدون کپسول بیماری زا نیست.
4- آزمایش گریفیت مشخص کرد که اگر باکتری های بدون کپسول زنده را به همراه باکتری های کپسول دار مرده به موش ها تزریق کند باکتری های بدون کپسول ، کپسول دار می شوند که این حقیقت حاکی از انجام ترانسفورماسیون است.
5- نوکلئاز آنزیمی است که باعث تخریب ماده ی ژنتیکی می شود و هنگامی که دیوری و همکارانش از نوکلئاز استفاده کردند مشاهده کردند که ترانسفورماسیون انجام نشد در نتیجه مشخص شد که DNA مسئول ترانسفورماسیون و ماده ی سازنده ی ژن هاست! علت کپسول دار شدن باکتری ها در آزمایش گریفیت ورود ژن کپسول باکتری به باکتری بدون کپسول زنده است.
6- انواع نوکلئیک اسید ها:(DNA , RNA) از واحد های نوکلئوتید ساخته شده اند
7- نوکلئوتیدهم خود شامل یک باز آلی و یک قند پنج کربنی(ریبوزC5H10O5 یا دئو اکسی ریبوزC5H10O4) و یک یا دو یا سه گروه فسفات است.
8- باز های آلی: آدنینA ، گوانین G ، تیمین T و سیتوزین C و در RNA به جای تیمین باز یوراسیل U وجود دارد.
9- ربیوز یک قند پنج کربنی و مونوساکارید است و فرمول ساختمانی آن که در RNA حضور دارد عبارت است از C5H10O5 و دئوکسی ریبوزC5H10O4 که فقط یک اکسیژن کمتر از ریبوز دارد و در ساختمان DNA حضور دارد.
10- در ساختمان مارپیچی DNA دو ستون دیده می شود که این ستون ها از گروه های فسفات و قند دئوکسی ریبوز تشکیل شده است و این ستون ها بوسیله ی چهار نوع باز( جفت بازها) به هم متصل می شوند.
11- اگر ساختار DNA را شبیه نردبان در نظر بگیریم این نردبان ستون هایی دارد و پله هایی که دو ستون را به یکدیگر متصل نگه می دارد در درشت مولکول DNA ستون ها قند و فسفات(با پیوند فسفو دی استر یا کوالانسی) است و پله ها ، باز هایی که با پیوند هیدروژنی با هم جفت شده اند.
12- در ساختار DNA در مقابل باز آدنین A همیشه باز تیمینT قرار می گیرد(فقط در DNA ) و در مقابل باز گوانین G هم در DNA و هم در RNA همیشه باز سیتوزین C قرار می گیرد.
13- در بین نوکلوتید ها که در خزانه ی ژنی می توانند حضور داشته باشند پنج نوع نوکلوتید وجود دارد که فقط چهار نوع از آن می تواند در ساختار مولکول های DNA و RNA شرکت کنند.
1- باز های C و T و U تک حلقه ای هستند که به آنها باز های پریمیدینی می گویند و در مقابل باز های دو حلقه ای عبارتند ازA و G که به این دو پورینی می گویند.
2- در یک مولکول DNA به این علت که در مقابل یک باز تک حلقه ای یک باز دو حلقه ای قرار می گیرد تناسب قطر(2nm ( رشته همیشه حفظ می شود.
3- قانون جفت شدن باز ها باعث می شود که همواره نسبت باز A آدنین با تیمین برابر و همچین نسبت G با C نیز برابر باشد(قانون چارگف) نسبت مولی را می توان این چنین بیان کرد:A+C=G+T و یا A+G=T+C
8- فرمول برای محاسبه ی تعداد پیوند های فسفو دی استر; DNA مولکولی دو رشته ای است! بنابر این اگر تعداد جفت نوکلئوتید ها را داشته باشیم باید تعداد را در عدد 2 ضرب که عدد حاصل برابر است با تعداد کل نوکلئوتید ها که آنرا مساوی n قرار می دهیم و با استفاده از فرمول n-2 می توانیم تعداد پیوند های فسفو دی استر بین قند ها و گروه های فسفات را بدست آوریم. فرمول n-1 تعدادپیوند های فسفودی استر را در یک رشته محاسبه می کند.
9 - میزان اشتباه در همانند سازی در اثر عمل آنزیم DNA پلی مراز (ساختار پروتئینی دارد و واحد سازنده ی آن آمینو اسید است و در سیتوپلاسم سنتز می شود) در حدود 10 به توان 9- می باشد یعنی احتمالا از هر یک میلیارد نوکلئوتید که در ساختمان DNA قرار می گیرد یک نوکلئوتید اشتباهی است.
10- سرعت همانند سازی در پروکاریوت ها(اندامک های غشا دارد ندارند و ...) بیشتر از یوکاریوت هاست.
11 - باکتری ها دارای DNA حلقوی هستند معمولا 2 دوراهی همانند سازی ایجاد می کنند. این دو راهی در یک نقطه خاص بوجود می آیند و بتدریج دوراهی از هم دور می شوند تا در یک نقطه ، مقابل نقطه ی آغاز به هم برسند.
11- یوکاریوت ها دارای DNA خطی هستند که بسیار طویل است، از این رو همانند سازی در سلول های انسانی و سایر سلول های یوکاریوتی در نقاط مختلف انجام می شود برای مثال هر کروموزوم انسان همانند سازی را در صد نقطه و با هم شروع می کنند که طول هر ناحیه 100000 نوکلئوتید است.
12- هر چه اندازه مولکول DNA بیشتر باشد احتمال وقوع جهش در آن نیز بیشتر خواهد بود .
14-در انسان کروموزوم ها از بزرگ به کوچک شماره گذاری می شوند مثلا کروموزوم شماره یک بزرگترین و کروموزوم های 21 و 22 کوچکترین هستند.
15- در همانند سازی دو طرفی در پروکاریوت ها تنها یک نقطه آغاز همانند سازی وجود دارد.
16- به ازای هر نوکلئوتید یک گروه فسفات داریم.
17- آنزیم هیلیکاز با شکستن پیوند هیدروژنی موجود بین جفت بازهای مکمل باعث باز شدن دو رشته می شود.
1- ATP آدنوزین تری فسفات تفاوتی که با باز آدنین دارد در تعداد فسفات است.
2- اگر تعداد قند های ریبوز و گروه های فسفات را داشته باشیم(نسبت این دو با هم برابر است) می توانیم نسبت باز های پورینی(A وG ) و پریمیدینی(C وUو T) را با تقسیم بر دو کردن بدست آوریم.
20- باز های مشترک بین RNA و DNA عبارتند از A وG وC .
21- نتیجه همانند سازی DNA یک زنجیره ی قدیمی و یک زنجیره ی جدید است که به هر یک از سلول های دختری می رسد.